“In 2013 krijgen we weer honderden faillissementen en weer minstens tienduizend ontslagen. Tenzij het kabinet de bouw en woningmarkt niet verder inperkt maar stimuleert, en daardoor ook de hele Nederlandse economie een duw de goede kant op geeft”, zo reageert Elco Brinkman, voorzitter van Bouwend Nederland, op de uiterst sombere prognose van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB).
De bouw stevent af op het zwaarste jaar sinds 1945. Dat blijkt uit de doorrekening van het regeerakkoord, die het EIB vandaag presenteerde. Voor de korte termijn is met het voorgestelde kabinetsbeleid alle hoop op herstel in de bouw vervlogen.
Brinkman: “De bouw zal dus de hele economie blijven remmen. Dat wil niemand. We kunnen juist de motor worden. Het kabinet kan met slimme maatregelen de economische groei vanuit de bouw stimuleren. Starters moeten een maatwerkhypotheek kunnen krijgen, de huurstijgingen moeten hand in hand gaan met de verhuurdersheffing, grondprijzen moeten omlaag en de infrabezuinigingen moeten teruggedraaid worden. Bij echt stimuleren denk ik aan het lage btw-tarief voor onderhoud; dat heeft zich al heel goed bewezen. En als woningeigenaren hun huis energiezuinig laten maken, zouden ze die kosten van de belasting moeten kunnen aftrekken. Dat helpt ook voor de klimaatdoelstellingen.”
Brinkman: “De bouw zucht nu vier jaar onder de economische crisis. Met de snelle komst van dit kabinet hoopten we op maatregelen die positief zouden uitpakken. Een deel van het beleid is ook prima, maar een ander deel niet. De EIB-cijfers onderstrepen dat.”
“Starters kunnen nog nauwelijks een huis bemachtigen omdat het kabinet vasthoudt aan strikte financieringsregels. Daardoor blijft de hele woningmarkt op slot, waardoor ook noodzakelijke nieuwbouw uitblijft. De oplossing is er: hou rekening met de vaak gunstige inkomensperspectieven van starters op de langere termijn. Nu de overheid zelf de normen vaststelt, houdt niets het kabinet tegen om de woningmarkt dit broodnodige zetje te geven.”
“Corporaties schrappen nu voor miljarden aan woningbouwplannen en onderhoud, want de huurstijgingen wegen niet op tegen de heffing van het Rijk. Dat kan natuurlijk niet in een land waar volgens dezelfde overheid jaarlijks 75.000 woningen nodig zijn. De EIB-analyse biedt aanknopingspunten voor een constructie waarin huurstijging hand in hand gaat met de verhuurdersheffing. Die kant moet het wel op, zodat de woningbouwverenigingen weer kunnen investeren. Nieuwbouw is noodzaak. Daarom moeten de Minister van Wonen, de corporaties en de bouwsector maar eens snel om de tafel.”
“Daarnaast gaan de infrabezuinigingen nog eens 3000 banen en tientallen miljoenen kosten. De structureel 250 miljoen per jaar aan bezuinigingen op infrastructuur waren bedoeld als versterking van ‘de sociale agenda’, ofwel het verzachten van de ingeperkte ww-duur.
Maar voor de toch al zwaar geraakte bouw- en infrasector pakt deze agenda bepaald niet sociaal uit: grote opdrachten verdwijnen zodat ruim 3000 medewerkers hun baan verliezen. Daardoor gaat er per jaar 37,5 miljoen extra aan WW uitgekeerd worden. Dat kan alleen opgevangen worden met een fors hogere ww-premie voor bouw- en infrabedrijven; de stijging bedraagt 25 procent! In de sector die Nederland bouwt en onderhoudt betekent dat simpelweg nog meer pijnlijk banenverlies.”
“Onze leus is ‘De bouw maakt het’. Maar daar hebben we nu wel stimulerend overheidsbeleid bij nodig. Iedereen wint als er weer wordt gebouwd.”