Circuit 1914-1918 De Grote Oorlog in de Marne

Vier routes langs gedenkwaardige plekken van de Eerste Wereldoorlog in de Champagne-Ardennen

Het departement de Marne in de regio Champagne-Ardennen is een van de zwaarst getroffen gebieden tijdens de Eerste Wereldoorlog. Zware veldslagen evenals de langdurige loopgravenoorlog eisten vele onnodige slachtoffers. Nu negentig jaar na dato zijn de herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog nog altijd onuitwisbaar aanwezig in de Marne. Vele grote en kleine begraafplaatsen, oorlogsmonumenten en talrijke tastbare overblijfselen liggen over het hele gebied verspreid evenals verschillende oorlogsmusea. Eind 2006 bijvoorbeeld is er in Suippes een nieuw museum geopend. In het museum le Centre d’interprétation 1914-1918 kan men bij binnenkomst in de huid kan kruipen van een soldaat, een echtgenote van een soldaat of van een kind in oorlogstijd. Verderop in het museum kan men telkens weer via diverse interactieve informatiezuilen, een kijkje nemen in het leven van diegene in diens huid je voor even bent gekropen: je kunt dan zien waar je op dat moment bent en waar je mee bezig bent. Het maakt de rondleiding door het museum nog intensiever. Vooral voor kinderen zal dit een bijzondere ervaring zijn. Originele filmbeelden maar vooral het nagebouwde loopgraaf met daarin de oorlogsgeluiden en beelden zijn zeer indrukwekkend.

Links en rechts van de routes zijn er geregeld borden te zien met `Camp Militaire´. Het betreft hier veelal terreinen waar ooit akkerbouw was, dorpen stonden maar door de oorlog weggevaagd zijn. Nu is het een levensgevaarlijk gebied. Het is dan ook absoluut verboden om het te betreden. Dit vanwege de vele scherpe munitie maar ook als respect voor de talrijke menselijke resten die er nog steeds liggen.

Het departement de Marne heeft vier routes uitgezet met als hoofdthema `De grote Oorlog in de Marne´. De vier routes zijn:

– 1e route: de veldslagen in de Marne (60 km).

Op deze route kunt u onder meer u een bezoek brengen aan het 35,5 meter hoge monument dat is opgericht ter nagedachtenis aan de eerste veldslag in de Marne. Het `Monument national de la Victoire de la Marne´ is van juni tot september van 15.00 uur tot 18.00 uur geopend. Gratis entree. In het park van Château de Dormans staat een van de vier nationale monumenten van Frankrijk ter nagedachtenis aan de `Grote Oorlog´. Het monument bestaat uit twee verdiepingen (kapellen) in een der kapellen bevindt zich een knekelhuis met daarin het gebeente van 1500 soldaten van verschillende nationaliteiten. Slechts elf soldaten konden worden geïdentificeerd.

– 2e route: Rondom Reims, de martelaarsstad (60 km).

Reims en heeft heel wat te verduren gehad tijdens de Eerste Wereldoorlog en werd voor 80% verwoest door Duitse bombardementen. Op 19 september 1914 werd het dak van de kathedraal vernietigd door een hevige brand als gevolg van zo´n bombardement.

Aan de RD944 richting Châlon-en-Champagne ligt het Fort de la Pompelle dat de sfeer van de Eerste Wereldoorlog nog uitademt. Langs de route bevindt het grootste kerkhof van Italiaanse soldaten aan het Franse front. Zes kilometer verder bevindt zich een begraafplaats waar 1114 Britse en 15 Nieuw-Zeelandse soldaten begraven liggen.

– 3e route: Suippes en het Champagnefront (40 km)

In Saint-Hilaire-le-Grand staat een Russisch Orthodoxe kapel, dat gebouwd is ter nagedachtenis aan de 6100 gevallen Russische militairen. Natuurlijk kunt u en bezoek aan het museum in Suippes niet overslaan evenals het beroemde monument dat herinnert aan de vier soldaten die als voorbeeld werden gefusilleerd.

Even buiten Suippes, waarlangs overigens de Champagne offensieven werden bevoorraad, bevindt zich de grootste militaire begraafplaats van de Marne: Les cimetières militaires de Souain. Hier liggen 30.000 soldaten begraven. Tijdens mijn bezoek vond een vrouw haar in 1915 gesneuvelde opa terug. Zij hadden pas in 2008 te horen gekregen dat hij hier tussen zijn kameraden begraven ligt. Een emotioneel moment als zij voor het eerst bij het graf van haar opa staat. In de buurt zijn meerdere begraafplaatsen te bezoeken.

Tussen Souain en Sommepy-Tahure staat het indrukwekkende monument `Le Monument aux Morts de Navarin´, vernoemd naar de boerderij die hier ooit eens stond. In het moment liggen 10.000 soldaten en twee van hun generaals begraven. De vele persoonlijke gedenkbordjes en al die namen waarvan er velen nog bijna kinderen waren laten een onuitwisbare herinnering achter.

Bij Sommepy-Tahure is het monument voor de Amerikaanse gevallen. Op de plek waar de Duitsers hun uitkijkpost hadden zijn 6.000 Amerikaanse soldaten gesneuveld. Het monument is van 9-17 uur geopend. Helemaal bovenaan heeft men een groots uitzicht over het voormalige slagveld evenals de diverse loopgraven.

– 4e route. L´Argonne en de Rode Zone (40 km)

Deze route loopt langs het grensgebied tussen de Champagne en de Argonne. Ook een gebied waar hevig is gevochten. Tienduizenden verloren hier hun vaak zeer jonge leven. De aarde van de Argonne kleurde rood.

Langs de route zijn meerdere grote en kleinere militaire begraafplaatsen te bezoeken. In het dorp Massiges staat een bijzonder Mariabeeld. Het beeld stond midden in de vuurlinie en een kogel doorboorde haar linkerborst. Een zwerm bijen vond samen met hun bijenkoningin onderdak in het beeld. De poilus waren onder indruk van dit wonderlijke schouwspel en gaven het madonnabeeld een nieuwe naam: Maagd van de bijen.

Dichtbij de `Hand van Massignes´ bevindt zich het Cimetière militaire de minaucourt-le-Mesnil-les-Hurlus waar 20.000 gesneuvelden liggen begraven. Tussen Vienne-le-Château en Binarville is het bos Gruerie waar men vele overblijfselen aantreft uit 1915. Zo zijn er de loopgraven die men kan bezoeken evenals het rustkamp van de Duiters `Camp Moreau´ met daarin onder meer douches en slaapkamers.

Voor informatie over de route:

De route is op dit moment nog niet bewegwijzerd wel kan men vanaf half april 2009 op deze link http://www.tourisme-champagne-ardenne.com/patrimoine/circuit_1914_1918.aspx de route downloaden.