De onvergelijkelijke Lorraine Hunt

Lorraine Hunt Lieberson
Lorraine Hunt Lieberson

Van alle muzikale jaaroverzichten is die van mijn Amerikaanse collega Anthony Tommasini me het dierbaarst. Bovenaan zijn lijstje met ‘meest opmerkelijke’ opnamen uit 2006 staan twee uitgaven van Nonesuch (laten we hopen en bidden dat dit label niet verdwijnt). Allereerst de recente Neruda Songs van Peter Lieberson, gezongen door zijn echtgenote Lorraine Hunt. Op de tweede plaats – heel verrassend – de opera Writing to Vermeer van Louis Andriessen, uitgevoerd onder leiding van Reinbert de Leeuw. Let wel: dit stond niet in een Nederlandse krant maar in The New York Times! door Hans Heg

Met deze keuze brengt Tommasini natuurlijk ook een hommage aan de in juli overleden mezzo-sopraan, die hij niet zonder reden ‘incomparable’ noemt. Lorraine Hunt was inderdaad onvergelijkelijk, weergaloos, uniek. Alle betekenissen van dit adjectief zijn op haar van toepassing. Ze had een magnifieke en karakteristieke stem, ze was muzikaal én intelligent, veelzijdig (Barok en hedendaagse muziek combineerde ze moeiteloos). Bovendien inspireerde ze componisten als John Adams en Lieberson tot hun beste werken en regisseur Peter Sellars tot spraakmakende theaterproducties.

Lorraine Hunt Lieberson, zoals ze zich de laatste jaren noemde, was in veel opzichten te vergelijken met Kathleen Ferrier. Net zo’n mooie en bijzondere stem, net zo’n innemende persoonlijkheid en veel te vroeg aan haar einde gekomen. Ze was pas 52 toen kanker haar velde. Op dat moment bevond ze zich midden in een relatief korte vocale carrière, die nog lang niet over zijn hoogtepunt heen was. Wie haar in levenden lijve in een Händelopera, in Das Lied von der Erde (Mahler), als Jocaste in Stravinsky’s Oidipous Rex of in El Niño van Adams heeft gehoord, zal haar niet snel vergeten.

Daarom is het extra tragisch en wrang hoe haar laatste optreden in Nederland verliep. In het Holland Festival van 2005 zou ze twee door Peter Sellars geënsceneerde Bachcantates zingen én spelen. In de cantate Ich habe genug (nr. 82) moest ze een terminale patiënte verbeelden. Een wanhopige en naar de dood verlangende vrouw, die alleen dankzij draden en het infuus nog met het leven is verbonden. Ze was toen (in juni) al zo ziek dat ze van de twee geplande cantates er slechts één kon zingen. Een tweede voorstelling moest helemaal worden afgelast.

Ze vocht zich echter terug en zong in het najaar in Boston nog de wereldpremière van de Neruda Songs van Peter Lieberson. Een serie van vijf sonnetten over de liefde en twee geliefden op teksten van Pablo Neruda. Een ontroerend opus van Peter Lieberson, die hiermee nog eenmaal zijn vrouw alle eer wilde bewijzen die haar toekomt. Omdat het om gematigd moderne en daardoor toegankelijke muziek gaat zou ook een groot publiek deze ultieme liefdesverklaring met een Spaanse tintje moeten kunnen waarderen.

Het pleit voor Nonesuch dat men het heeft aangedurfd de live-opname van de Neruda Songs zonder enige aanvulling uit te brengen (de cyclus duurt ruim een half uur). Als dat geen honorabele hommage is! Wie meer van Lorraine Hunt in werk van haar echtgenoot wil horen kan ook terecht bij het label Bridge, dat onlangs een live-opname uit 2004 van zijn Rilke Songs uitbracht. Een frappante en indringende liederencyclus, die door Hunt en pianist Peter Serkin meesterlijk werd uitgevoerd tijdens het Ravinia Festival bij Chicago.

Na het overlijden van Lorraine Hunt kun je je afvragen – net als bij Luciano Berio het geval was na de dood van de sopraan Cathy Berberian – of Lieberson ooit weer zo’n ideale vertolker zal tegenkomen. Hoe formuleerde Elisabeth Schwarzkopf, die een maand na haar Amerikaanse collega overleed, het ook alweer? “Ein bisschen Gehirn braucht man schon zum Singen”. Het klinkt misschien wat cynisch, maar het is wel een waarheid als een koe als het om de allergrootsten gaat. En tot die categorie behoorde Lorraine Hunt, al heeft ze nooit de reputatie van een Schwarzkopf weten te verwerven. Maar ja, die had het geluk dat ze na haar grote zangerscarrière er nog een tweede als gerenommeerde pedagoge aan kon vastknopen. Soms is het oneerlijk verdeeld in deze wereld.

Peter Lieberson – Neruda Songs
Lorraine Hunt Lieberson, Boston Symphony Orchestra
o.l.v. James Levine
Nonesuch 79954
Peter Lieberson – o.a. Rilke Songs
Lorraine Hunt Lieberson, Peter Serkin
Bridge 9178

















Artikel links