“Duel” van Joost Zwagerman, het boekenweekgeschenk 2010
Over “DUEL”, het boekenweekgeschenk 2010 van Joost Zwagerman
In de Boekenweek kocht ik boeken in de Leidse Breestraat toen Joost Zwagerman daar bleek te signeren. Ik deed een aankoop en kreeg het boekenweekgeschenk daarbij cadeau. Natuurlijk ging ik ook even langs voor een handtekening en om even die ervaring te hebben van oog-in-oog met de schrijver te staan.
Vervolgens ging ik de zondag erna per trein van Leiden naar Groningen vv, met op de terugweg ook nog een bezoekje aan vrienden in Assen. Op de terugweg had ik in Alphen a/d Rijn het boekje uit…
Joost Zwagerman
DUEL is het tragikomische verhaal over een museumdirecteur, Jelmer Verhooff, die een tentoonstelling (Duel) georganiseerd heeft waarbij kunstenaars a/d hand van een bestaand werk uit de museumcollectie hun eigen kunststuk scheppen.
Emma Duiker is een jonge kunstenares die dat doet aan de hand van een beroemde Rothko.
Mark Rothko is een uit Letland afkomstige Amerikaanse abstract-expressionist, en het werk waar het allemaal om draait heet “Untitled no.18”.
Later zal blijken dat Emma Duiker dit origineel, een topstuk van ca. 30 miljoen euro (!), niet alleen heeft geïnterpreteerd om er een eigen kunstwerk naar te maken.
Een restaurateur ontdekt na enige tijd dat het museum nog slechts een kopie in bezit heeft.
Emma Duiker blijkt ongevraagd het origineel te hebben “geleend” uit de museumcollectie om het elders op de wereld op extreme locaties tentoon te stellen. Zij is namelijk de mening toegedaan, en wil die ook beslist uitdragen, dat kunst niet hoort te worden opgesloten in musea of erger nog: dépots van musea, maar dat kunst een maatschappelijke functie heeft en onder de mensen dient te zijn.
Met behulp van een hacker weten ze te achterhalen dat de kostbare Rothko op dat moment in het Sloveense Novo Mesto – bij Ljubliana – in een school voor zwakbegaafde kinderen hangt, maar het heeft eerder bijvoorbeeld ook al in een gevangenis in Oslo gehangen… De achtervolging wordt ingezet.
Het hele gebeuren hieromheen zal Jelmer Verhooff ernstig op de proef gaan stellen om het werk – niet zonder hindernissen – terug te krijgen zonder de kunstenares te moeten aangeven wegens diefstal.
De benaming “tragikomisch” is wel op zijn plaats, want na wilde capriolen en juist als Jelmer denkt met een perfecte oplossing voor alle problemen eindelijk weer rust te kunnen vinden duikt toch nog weer een nieuwe bedreiging op… “Don’t you think so, Jelmer?”
“Duel” is niet alleen de titel van het boekje en de naam van de tentoonstelling maar slaat minstens zozeer op de botsing van Emma Duiker’s ideeën met die van de gevestigde orde, op de botsende belangen in de kunstwereld èn op de innerlijke conflicten van de hoofdfiguur Jelmer Verhooff, Levendig, fraai taalgebruik en ook spannend!