J.P. Balkenende, in 2008 premier
Bij de ING bedraagt de spaarrente slechts 0.05%. Toch was bijna het salaris van ING-topman Ralph Hamers verhoogd met 50% tot drie miljoen per jaar. En dat terwijl de economie in 2008 bijna bankroet raakte door graaiende bankiers. Dat is zorgelijk, zoals blijkt uit de film: ‘’de achtste dag’’.
Wouter Bos, in 2008 minister van financiën
In een reddingsoperatie van miljarden euro’s voorkwam de Nederlandse staat in 2008 het faillissement van FORTIS/ABNAMRO. Was deze bank omgevallen dan was Europa in een economische crisis van jewelste geraakt.
Het failissement van Europa
Het voortvarend en wijs ingrijpen van Europese regeringsleiders voorkwam in 2008 binnen acht dagen het faillissement van Europa. In ‘’De achtste dag’’ kijken ze hierop terug. De Europese leiders delen hun diepste inzichten, frustraties en angsten over de crisis.
Hoe ging het eraan toe in de achterkamers van de macht? En waar staan we nu, tien jaar later? Wat dachten ze? Dat vertellen ze van dag tot dag aan de regisseurs Yan Ting Yuen en Robert Kosters. Zo ontstond een indringend tijdsbeeld. Met elk van de Europese regeringsleiders hadden de makers twee keer een interview van drie uur.
De Achtste dag, Belgen en Nederlanders in conflict en harmonie
Als kijker leef je mee in conflict en harmonie tussen de Nederlandse Staat en het Belgische Fortis veroorzaakt door conflicten tussen karakters en culturen. In ‘’De achtste dag’’ spelen de Europese regeringsleiders zelf de hoofdrol, te weten:
● Premier Jan Peter Balkenende; ‘’wanneer hij het niet met je eens is, dan is hij uiterst irritant door overal een weerwoord op te geven’’, zegt Wouter Bos, destijds Minister van Financiën.
● Wouter Bos; In ‘’De achtste dag’’ zegt hij: ‘’Spaarders en beleggers haalden massaal hun geld van de bank. Het was zo groot, zo zwart, zo onbekend, ik wilde wegblijven daarvan.”
● Jean Claude Trichet. Hij zegt: “Een van de grootste redenen van de crisis waren de hoge schulden. Nu zijn ze nog hoger dan in 2008. De risico’s op een grote crisis zijn nu misschien nog wel groter dan voor 2008.”
● Baron Mervyn King of Lothbury was jarenlang als gouverneur van de Bank of England de toezichthouder van de snelle zakenbanken in de Londense City. Toen de boel in 2008 ineen klapte, zag hij hoe het vuur zich onder banken verspreidde. Het zette zijn denken op de kop. “We leiden aan intellectuele armoede. Na de crisis van 2008 hebben we het nooit meer gehad over de vraag of we onze economie wel op de goede manier runnen.”
● Yves Leterme, Hij zegt over het verschil tussen beide landen: ‘’Nederlanders maken een afspraak en willen verder niet zeuren. Belgen zijn flexibel.’’
● Didier Reynders: Hij zegt in ‘’De achtste dag”. “De mensen hebben de crisis niet gevoeld. Ik had graag gewild dat we de banken echt failliet lieten gaan, 1 dag, 1 uur of desnoods 1 minuut om mensen te laten voelen hoe het is als je niet kan tanken.”
● Nout Wellink; over de cultuurverschillen zegt hij: ‘’De botheid, oprechte arrogantie, van de Nederlanders, botst hard met de flegmatieke houding van de Belgen. De Nederlanders denken alles beter te weten.’’
De achtste dag: indringende film over financieel slagveld
De ‘’achtste dag’’ is een boeiende film over leiderschap binnen een financieel slagveld. Oud-minister Bos is duidelijk over zijn angsten voor de grote onbekende crisis die hard op de deur klopte. Samen met andere Europese politici en toezichthouders stopte hij op kosten van de belastingbetaler honderden miljarden in het redden van banken, om te voorkomen dat de hele boel echt in elkaar klapte. Hoe ging dat nou echt? Hoe neem je een beslissing om miljarden te stoppen in een bank waarvan je niets weet?
De achtste dag: mooie filmbeelden vol symboliek
Raak geschoten zijn de vele symbolen. Zoals vallend blad als teken van de crisis. Of het oprollen van een tapijt om dit als hoofdkussen voor hazenslaapjes te gebruiken tijdens nachtenlang doorwerken. Deze beelden vormen ook een welkome afwisseling tussen de persoonlijke gesprekken van de ons toesprekende regeringsleiders. Zoals dat ook geldt voor de beelden waarin de internationale pers deze leiders bestormt.
De Achtste dag en nu?
Tien jaar na dato vormt De Achtste Dag de reconstructie van de spannendste week van de crisis van 2008. Nog groter dan de crisis van de 30er jaren. Anders dan over de crisis van de 30e jaren staan we nauwelijks stil bij de crisis van 2008. Integendeel: slechts weinigen beseffen de ernst van deze recente crisis.
De banken hebben nauwelijks gevoel voor wat er speelt in de samenleving. Intussen leven we in steeds ingewikkelder wordende wereld. Vaak weten onze leiders geen antwoord op de vraag hoe te handelen. Om daarvan beter bewust te worden vormt ‘’De achtste dag’’ een welkome bijdrage.
‘’Het wordt tijd om te proberen te begrijpen hoe het allemaal zit. Ook al lijkt er geen beginnen aan of lijkt het allemaal veel te moeilijk voor ons leken. Want alleen dan kunnen we een poging doen om het te voorkomen’’, aldus Bos en Trichet
Nout Wellink, in 2008 president van de Nederlands bank.
Baron Mervyn King, in 2008 gouverneur van the Bank of England
Yves Leterme. in 2008 premier van België
Didier Reynders, in 2008 Belgische minister van financiën