Hoe betrouwbaar is de democratie nog? Na de terechte twijfels over de betrouwbaarheid van minister-president Mark Rutte volgt een nieuwe mokerslag op de volksregering. Maar liefst 65.000 stemmen zijn niet meegeteld. Dat is één zetel in de kamer. ANBO pleit voor meer openheid.
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken blundert oopnieuw. Ze vergat te vertellen dat bij de recente verkiezingen 6% van de briefstemmen niet is meegeteld.
ANBO waarschuwde al
Van tevoren heeft ANBO al gewaarschuwd dat het fout zou gaan. Na de verkiezingen heeft de overheid alleen publiekelijk gemaakt dat slechts 0,29% van die stemmen ongeldig was. Dat leek een mooi resultaat. Maar nu, na knap speurwerk van de NOS, is boven tafel gekomen dat daarnaast zo’n 65.000 stemmen niet zijn meegeteld.
“Briefstemmen is nieuw en dan gaan er dingen fout”, aldus Anneke Sipkens, directeur van ouderenorganisatie ANBO. “Maar mensen hebben er recht op om te weten of hun stem wel of niet is meegeteld. Dat moet je gewoon eerlijk vertellen. Nu lijkt het alsof de minister zaken onder de pet houdt. Dat is onacceptabel.”
Procedure te ingewikkeld
ANBO merkte dat al in de aanloop naar de verkiezingen. De ouderenorganisatie zag dat de procedure van het briefstemmen te ingewikkeld was en de voorlichting onvoldoende, en noemde het ‘een ongeluk dat je al van verre ziet aankomen’. ANBO pleitte toen al voor meer openheid over wat er aan de hand was. Als je open bent, kun je mensen op de risico’s wijzen en voorkomen dat ze fouten maken. Ook kun je dan het maatschappelijk debat voeren over wat er veranderd moet worden.
Uit research van de NOS blijkt
Pas toen de NOS met beelden van het controleren van de stemmen liet zien dat veel van die stemmen niet zouden meetellen, versoepelde de minister de regels. Daardoor konden de briefstemmen toch meetellen als mensen niet alle handelingen helemaal goed hadden gedaan. De mededeling na afloop van de verkiezingen dat slechts 0,29% van die stemmen ongeldig was, klonk dan ook als een geruststelling.
Pas nu de NOS de processen-verbaal van tientallen gemeenten heeft opgevraagd en uitgeplozen, blijkt dat daarnaast 6% van de stemmen niet is meegeteld omdat de poststemmers fouten hebben gemaakt. Ze hadden bijvoorbeeld de stempas niet meegestuurd.
Anneke Sipkens: “Als dit soort dingen gebeuren moet je openheid van zaken geven. Je kan er dan van leren met het oog op de toekomst. Volgend jaar zijn de volgende verkiezingen, dit keer voor de gemeenteraad. Wij zouden het fijn vinden als zeventigplussers dan weer via de post kunnen stemmen.”
