Honden in de kunst

Louis Icart Lady with 3 dogs
Louis Icart Lady with 3 dogs

Het weergeven van honden in de kunst is al vele duizenden jaren oud. Denk maar eens aan de Cave Canem in Pompei of de afbeeldingen van (wind)honden in de piramides. Al sinds jaar en dag zijn honden niet alleen het gezelschap van mensen maar worden zij ook ingezet als werkers. Een van de oudste afbeeldingen is gevonden in een grot in Spanje en wordt geschat meer dan 12.000 jaar geleden gemaakt te zijn.

Zowel bekende schilders en kunstenaars als minder bekende hobbyisten zien in honden een dankbaar object.

Berthe Morisot
Berthe Morisot

Schilders

Paola Véroneser, een Italiaanse schilder uit de 16e eeuw schilderde de pelgrims van Emmaüs, oop de voorgrond geflankeerd door twee kinderen zien we daar een hondje. Dat deze hond duidelijk geliefd was blijkt uit het feit dat een van de kinderen met een liefhebbende blik met een doekje over de hond aait.

In de 17e eeuw schilderde Nicasius Bernaerts twee papillons (vlinderhondjes), een klein hondje wat in de 17e eeuw enorm populair was in heel Europa bij de adel en aan het hof bij de koningen. Ook in de 17e eeuw schilderde Atelier des Freres Beaubrun de Hertogin van Orléans, Henriette Anne van Engeland, op haar schoot ligt een Cavalier King Charles. Samen met de poedel en de papillon waren dat de meest populaire schoot honden bij de gegoede klasse in die tijd.

Een schitterend schilderij is gemaakt door Jean-Francois Gilles Colson (18e eeuw) van een man met zijn hond. De man is duidelijk van betere stand gezien zijn kleding en uiterlijk. De hond kijkt naar hem op en wil hem een lik geven, zijn rechterhand ligt liefkozend op de zijde van de hond. De hond heeft veel weg van een windhond, een hond die natuurlijk in die tijd ook veel voor de jacht gebruikt werd.

Een schilderij met een verhaal is gemaakt door Louis Philippe Crépin (19e eeuw), op het schilderij ziet men in de verte een tweemaster die vergaan is een de storm die je in een hoek van het schilderij ziet wegtrekken, op de voorgrond een hondje (poedel?) die op de punt van een rots staat en naar de pet van de kapitein kijkt die op de golven voor hem drijft. Het drama van dit schilderij is heel sterk geschilderd.

De schilder Berthe Morisot schilderde twee kinderen, Charley en Jeannie Thomas, de kinderen van Gabriel Thomas. Aan hun foto een whippet die opkijkt naar het meisje.

Een beroemd schilderij is gemaakt door Georges Jules Victor Clairin van Sarah Bernhardt met aan haar voeten een Barzoi, sinds jaar en dag dé hond van de adel. Het is een schitterend schilderij wat zowel Sarah Bernhardt prachtig doet uitkomen maar ook de argwanende blik van de hond naar de schilder, als wil hij zeggen ‘ik houd je in de gaten’.

Zo zijn er nog vele voorbeelden te vinden van honden in schilderijen. Maar niet alleen in schilderijen vinden we honden terug, wat te denken van Anubis, de Egyptische hondengod die afgebeeld is op muren, beeldjes enz. Bij de Oude Grieken (530-525 bc) vinden we op aardewerken potten al afbeeldingen van de god Herakles die de driekoppige helhond Cerbère in toom houdt.

Beelden

Of het prachtige beeld van Emmanuel Frémiet (19e eeuw) wat een gewonde hond voorstelt. Met name de Greyhound is een hond die je veel tegenkomt in bronzen beelden, een van de redenen hiervoor is dat de Greyhound door de Engelse adel in de jacht gebruikt werd en ook als geschenk gegeven werd tussen de adel en koninklijke huizen.

Een beeld wat niet ongenoemd mag blijven is dat van de jonge Napoléon met zijn hond Néro een grote Mastiff achtige die achter het kind zit maar met zijn kop om hem heen, de linkerhand van Napoléon ligt om de kop van de hond. De hond kijkt op naar zijn jonge baas en er spreekt een grote liefde uit de uitdrukking, waag het niet om aan mijn baasje te komen. Het beeld is gemaakt met uitzonderlijk veel detail en gevoel. Het beeld is gemaakt door Jean-Baptiste Carpeaux.

Literatuur

Niet alleen in de kunst maar ook in de literatuur komt men de hond tegen, wat te denken van Bobby van Kuifje, Pluto van Walt Disney, de beroemde Snoopy, natuurlijk Idéfix, enz. In de film denken we gelijk aan Rintintin, Toto (de wizzard van Oz), Lassy (wie kent hem niet meer?), Benji, Turner en Hooch, Commissaris Rex, de succesvolle films van Beethoven of de aandoenlijke films van ‘de ongelooflijke reis’ van twee honden en 1 kat. Met kop en schouders steekt Disney natuurlijk erboven uit als het gaat om honden in de film, Lady en de Tramp, 101 Dalmatiers enz.

Het is duidelijk zonder honden is de kunst maar kaal!

Emmanuel Fremiet
Emmanuel Fremiet

Artikel links