Foto: Joop Koopman, bisdom Haarlem-Amsterdam
De 12 jaar durende restauratie van de koepelkathedraal sint Bavo in Haarlem vierde op 11 oktober haar voltooiing. Voor de werkzaamheden kreeg de basiliek de prestigieuze Europa Nostra Award. Samen met minister Ingrid Van Engelshoven onthulde burgemeester Jos Wienen de plaquette.
foto: Marianne Visser van Klaarwater, de plaquette
Met het verwerven van de Europa Nostra Award behoort de koepelkathedraal sint Bavo (1898) nu tot het Europees cultureel erfgoed. ‘’Daaraan danken wij onze identiteit’’, sprak minister Van Engelshoven.
Vertrouwde bakens
De minister legde de nadruk op de waarde van cultureel erfgoed en het belang van de goede zorg daarvoor. Kerken noemde ze ”vertrouwde bakens in het landschap.”
De minister van cultuur, wetenschap en onderwijs toonde zich een en al enthousiasme voor dit door Jos Cuypers ontworpen monument. ‘’Je wilt hier het liefst zo maar gaan zitten om te genieten van dit prachtige gebouw met zijn vele kunst.’’
Restauratie duurde bijna 20 jaar
Rond de eeuwwisseling was de staat van de kathedraal zorgwekkend. Dat kwam onder andere door lekkage van het dak en de dakgoten met alle risico voor de vele kunstwerken.
In 2000 begonnen de voorbereidingen. In 2004/2005 vond de restauratie plaats van de plebanie – thans Bisschopshuis. Vanaf 2010 tot heden volgde in verschillende fasen de kathedraal zelf. Dankzij de inspanningen van zeer velen kon dit proces na bijna twintig jaar worden voltooid.
25 laureaten
Dankzij de Europa Nostra Awards heeft de Haarlemse kathedraal nu een officiële Europese uitstraling. Daarmee is ze niet de enige. In 2019 kende de jury deze erkenning toe aan 25 projecten verdeeld over 16 landen en verschillende thema’s. Voor het thema restauratie dingden 66 projecten mee. Tot de twaalf uitverkorenen behoren o.a.
● de erepoort in Santiago de Compastella;
● het oratorium van het Alhambra in Granada;
● de kapel van de heilige lijkwade in Turijn
Juryrapport sint Bavo
In haar rapport over de sint Bavo noemt de jury allereerst jaar bouwstijl. ‘’De kathedraal heeft een neo-Romaanse en neo-Gotische stijl met invloeden van Jugendstil en Byzantijns.’’
Prijzenwaardig noemt ze de aandacht voor onderzoek.
‘’Het restauratieteam realiseerde zich, dat alleen op basis van onderzoek een juiste interpretatie kan worden verkregen van verborgen elementen van de decoratie, welke in hoge mate symbolisch bepaald waren.’’ .
Het juryrapport prijst verder:
• de werkwijze van het restauratieteam;
• het toevoegen van nieuwe kunstuitingen aan de tussen 1895 en 1930 gebouwde Koepelkathedraal. Dit betreft werk van onder anderen Jan Dibbets, Gijs Frieling en Marc Mulders.
● de komst van een inpandig museum en verbeterde faciliteiten voor concerten en congressen.
Europa Nostra Awards
De in 1978 door de EU ingestelde Europa Nostra Awards zijn bedoeld voor grotere restauratieprojecten op basis van ‘outstanding heritage conservation’ . In Nederland viel eerder de restauratie van onder meer het Dudok-raadhuis in Hilversum, vijf historische kerken in Utrecht (waaronder de Dom) en De Hallen in Amsterdam-West in de prijzen.
En in het buitenland de Thermen van Diocletianus in Rome, de Botanische tuinen van Auteuil in Parijs en de kathedraal en het bisschoppelijk museum in het Portugese Santarem.
