Je zal maar veteraan zijn. Door de oorlog elders in de wereld beland je vanuit het comfortabele Nederland regelrecht in een brandhaard. Eenmaal weer terug in Nederland krijg je weinig begrip. Hoe verwerk je dat? Op 15 juli bezocht Hare Majesteit Koningin Máxima het Veteraneninstituut in Doorn.D
De koningin luisterde in het Veteraneninstituut naar verhalen van veteranen. Bestuurders van veteranenorganisaties, veteranen en betrokkenen konden uitleggen hoe zij zorg dragen voor veteranen en hun gezinnen.
Maar ook hoe zij zich inzetten voor de samenleving, bijvoorbeeld als gastspreker van het educatieve programma Veteraan in de Klas. Aan het einde van het bezoek kreeg Koningin Máxima een geschenk aangeboden, gemaakt door een veteraan. Het bezoek stond in het teken van de erkenning en waardering van en de zorg voor Nederlandse veteranen.
Veteranenwereld
Koningin Máxima werd tijdens haar bezoek geïnformeerd over de veteranenwereld en de manier waarop het Veteraneninstituut zich inzet. Tijdens een rondleiding, begeleid door Kolonel der Jagers Ludy de Vos (directeur Veteraneninstituut) en Gerrit Valk (voorzitter bestuur Veteraneninstituut), door het gebouw maakte Koningin Máxima onder meer kennis met:
• de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en dienstslachtoffers (BNMO),
• het Landelijk Zorg Systeem voor Veteranen,
• het Veteranen Platform,
• het Veteranen Search Team
•de Stichting Veteranen Kunst.
Koningin Máxima voerde daarnaast enkele persoonlijke gesprekken met veteranen die verbonden zijn aan projecten van het Veteraneninstituut. Gastheer Ludy de Vos: “Dit bezoek van Hare Majesteit Koningin Máxima is voor ons van groot belang, omdat het de erkenning en waardering bevordert voor de Nederlandse veteranen vanuit de samenleving.”
Kunst als uitlaatklep
Een bijzonder onderdeel van de rondleiding was de kennismaking met de Stichting Veteranen Kunst. De stichting werd opgericht in 2007 door Iety Zonneveld, echtgenote van een militair die uitgezonden werd naar Bosnië.
Haar man vond een uitlaatklep in schilderen en in zijn kunst kwam de mens achter de militair tevoorschijn. Inmiddels zijn tal van kunstzinnige veteranen aangesloten, die een variëteit aan kunst laten zien, van stilleven tot beeldhouwwerk.
De kunstwerken fungeren als communicatiemiddel om in de maatschappij meer respect en begrip te creëren voor veteranen. Gerrit Valk overhandigde na afloop van de rondleiding een keramiek kunstwerk, vervaardigd door een veteraan, aan Koningin Máxima.
Verschillende kunstenaars
Namens de Stichting Veteranen Kunst waren verschillende kunstenaars aanwezig bij de presentatie. Naast de voorzitter van het bestuur Pauline Backbier en bestuurslid Johan Stevens toonden kunstenaars en veteranen Jos Gelissen (1956, 2x uitgezonden naar Bosnië in 1995 en 1999) en Frans Janssen (1963, 1x uitgezonden naar Libanon in ’82) hun werk.
Gelissen: “Ik vind het een eer om hier te staan. Het maken van deze kunstwerken heeft mij enorm geholpen met het verwerken van mijn PTSS (posttraumatische stressstoornis). De presentatie hiervan aan Koningin Maxima is voor mij een fantastische afsluiter van deze hele periode.
Met dit schilderij wil ik vooral iedereen meegeven, niet alleen veteranen, dat het niet erg is om te zeggen dat het niet goed gaat, zoals te lezen op dit kunstwerk ‘It’s perfectly okay to admit you’re not okay.”
Ook kunstenaar Frans Janssen legde uit wat het maken van kunst voor hem betekent: “Het is een eer om hier te staan. Ik sta hier niet voor mezelf, maar voor alle veteranen. Kunst is voor mij een manier om mijn verhaal te blijven vertellen. Een missie blijft centraal staan in je leven, dat besef kwam jaren later pas. Met dit kunstwerk, dat vrij recent is, vertel ik nu het verhaal van mijn missie.”
Verbinding en begrip
Het Veteraneninstituut maakt veteranen zichtbaar in de maatschappij en biedt hen een platform om hun ervaringen te delen. Daarnaast verbindt het instituut de veteranen onderling. Ook verwerft en verspreidt het kennis over onderwerpen die voor veteranen relevant zijn.