Karolina Spaić spreekt een taal, die alle talen overbrugt. Foto Maria Morales
Karolina Spaić runt als artistiek directeur al 17 jaar een theater vanuit de Amsterdamse Kolenkitbuurt. ‘’’Een moeilijke buurt’’, noemt burgemeester Femke Halsema de wijk. Ondanks dat trekt Karolina’s theater veel vrijwilligers en heeft het theater een wijdvertakt internationaal netwerk.
In Lost City dat in 2018 werd gespeeld aan de Sloterplas bij het Van Eesterenmuseum vertelden 25 mensen uit 15 landen over het gevecht om je eigen cultuur te bewaren, zonder uit de toon te vallen. Foto Maria Morales
Rond 10.00 uur vanmorgen belde burgemeester Femke Halsema, namens de koning. “Het is de koning niet ontgaan dat u zich al jaren inzet ‘, vertelde ze. Halsema gaf aan dat Amsterdam zich hier ook al jaren van bewust is en dat ze later in het jaar deze titel graag zal opspelden.
Aanbevelingsbrieven vanuit heel Europa
Aanbevelingsbrieven voor de onderscheiding waren vanuit heel Europa gekomen. Van België tot Belgrado, uit Italië en vele delen van Nederland schreven mensen die vaak lang met Spaić samenwerkten of haar werk bestudeerden. Ze wordt geroemd vanwege haar vakkennis, sociale geëngageerdheid en het ogenschijnlijke gemak waarmee ze mensen van alle culturen betrekt.
Spaić is overdonderd, maar vooral heel blij met de onderscheiding. De onuitputtelijke liefde en tomeloze energie die zij in alle projecten steekt, blijft namelijk vaak onderbelicht. Zij bestiert ZID vanuit de coulissen maar is werkelijk van alle markten thuis: van regie tot subsidie aanvragen, van promotie tot productie. Het continu toegankelijk maken van kunst voor iedereen, is wat haar drijft.
Over het ZID Theater
In 1992 richtte Spaić samen met partner Sebo Bakker ZID op, dat muur betekent in het Servisch. ZID is sinds 2003 in de Kolenkitbuurt gevestigd, vertelt nieuwe grootstedelijke verhalen en ontwikkelt artistieke producties vanuit de verhalen van álle stadsbewoners: van professor tot bakker. Het gezelschap heeft het vermogen om mensen van allerlei pluimage (leeftijd, achtergrond, opleidingsniveau en sekse spelen geen rol) samen te laten smelten op een podium. Dat podium kan in een theater staan, maar ook op straat of in het bos.
Divers publiek
ZID bereikt een nieuw, divers publiek, dat normaal gesproken niet naar de bestaande podia gaat. Vanuit hun thuishaven in de Amsterdamse Kolenkitbuurt wordt een podium geboden aan kunstprofessionals, urban talents en stadsbewoners. Mensen vinden soms voor jaren en soms voor een kortere periode bij ZID een huis, inspiratie en opleiding.
ZID organiseert, produceert, creëert en presenteert jaarlijks een vijftal producties waaronder het ExploreZ festival vol multidisciplinaire voorstellingen. Dit doet ZID samen met lokale culturele, maatschappelijke en internationale partners. In de afgelopen 28 jaar werd o.a. ook samengewerkt met gezelschappen en theaters uit Zuid-Amerika en Marokko. Mensen met roots van Egypte tot Palestina en van Colombia tot Senegal speelden mee.
Biografie Karolina Spaić
Spaić is geboren en getogen in Servië en volgde daar een zeer strenge klassieke balletopleiding. Op zoek naar meer vrijheid, verhuisde ze in 1984 naar Nederland voor een opleiding aan de Utrechtse Academie voor Expressie door Woord en Gebaar (huidige HKU). Na haar opleiding reisde ze geruime tijd door de wereld om overal theater te maken.
Onderwijl deed ze een specialisatie bij de International School of Theatre Anthropology onder leiding van Eugenio Barba. Barba van het Deense Odin Teatret staat bekend om zijn experimenteel groepstheater. Spaić ontwikkelde een passie voor community art en niet-westerse kunstvormen. In haar werk past ze veel van Barba’s filosofieën en technieken toe.
Sinds 1992 bestiert zij met hart en ziel het ZID Theater. Daarnaast is ze onder meer adviseur van de Raad voor Cultuur en commissielid cultuuurnota van de gemeente Utrecht.
