Deze foto van Franz Liszt staat op de omslag van de CD van het Wiener Kammerkoor.
Makkelijk of toegankelijk is de ‘Via Crucis’ (de kruisweg) van Franz Liszt zeker niet. Maar wie in muziek het lijden van Jezus Christus tijdens zijn kruisgang wil kunnen beluisteren, is dit werk van harte aanbevolen. Geen geschikter dag om hier bij stil te staan en er intens naar te luisteren dan Goede Vrijdag, als de kruisdood van Christus herdacht wordt.
In het katholieke geloof neemt de kruisweg een belangrijke plaats in. Deze bestaat uit veertien stadia, scènes vanaf het moment dat hij door Pontius Pilatus veroordeeld wordt tot en met de graflegging. De meeste zijn terug te voeren op de Evangelies, enkele zijn latere toevoegingen, zoals de drievoudige val van Christus en de ontmoeting met de heilige Veronica, die met een doek Christus’ gelaat afneemt.
Liszt schets met zijn ’Via Crucis’ veertien muzikale portretten van de kruisweg. Deze wordt vooraf gegaan door een ouverture. Daarmee komt deze compositie uit een totaal van vijftien korte muziekdelen.
De muziek wordt gezongen door een klein koor, begeleid door een orgel. Wie hiernaar luistert kan tot in elke noot de pijn voelen. Tot op het bot. Geen gezellige achtergrondmuziek, geen lekker in het gehoor liggende melodieën. Maar wel een perfecte sfeertekening, in noten vervat.
Liszt is buitengewoon intelligent te werk gegaan. Statie 4, Christus ontmoet zijn diepbedroefde moeder, bestaat uit een abstracte melodielijn waarin alle noten van de toonladder gespeeld worden, behalve de D. De luisteraar gaat onbewust naar deze ‘verlossende’ noot verlangen, hunkeren bijna. Als deze aan het eind volgt, krijg je hierbij onwillekeurig het gevoel van verlossing en intense droefheid.
De ‘Via Crucis’ van Liszt wordt zelden uitgevoerd, want in de vastentijd gaat zo veel aandacht uit naar de Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach, dat er voor andere klassieke werken bijna geen plaats lijkt. Dat is jammer, voor wie wel eens wat anders wil horen in de aanlooptijd naar Pasen.
Het Wiener Kammerkoor onder leiding van Johannes Prinz heeft de ‘Via Crucis’ op CD gezet. Al was het de eerste keer dat ik dit werk hoorde, ik kan me niet indenken dat er een mooiere en betere uitvoering te vinden is. Wat dit werk nodig heeft en waar zij van de eerste tot de laatste noot in slagen, is absolute integriteit.
De CD bevat ook nog de ‘Missa Choralis’ van Franz Liszt en is voor € 19,95 plus verzendkosten verkrijgbaar bij bol.com.
Geschreven door Bas Meisters
