Nederlandse kunst in de vestingkerk van Jeantes

Magazine  »  Vakantie & reizen (288 artikelen)  »  Weekendje weg (43 artikelen)

_
___
_
___

Het vestingkerkje St.Martin in Jeantes is een kleurrijk kerkje met een bijzondere historie.

In een vorig artikel heb je alles kunnen lezen over de mooie route´s langs de weerkerken in het noorden van Frankrijk, op de grens met de regio´s Picardie en Champagne-Ardennen. De vestingkerkenroute in de Thiérache brengt je dus ook in Jeantes en men kan gerust stellen dat zich hier het opmerkelijkste kerkje bevindt langs de route. Ik had het al eens eerder bezocht maar wilde het graag nog eens naar toe en ook wilde ik graag aan fotograaf Lambert dit unieke kunstkerkje laten zien.

Midden jaren vijftig kwam Piet Suasso de Lima de Prado, een voormalig missionaris uit Afrika, als pastoor naar Jeantes. Deze van origine Portugese Nederlander hoopte hier nog enkele rustige jaren te slijten in het slaperige Jeantes. Maar als doorzetter ergerde hij zich verschrikkelijk aan de miserabele staat van zijn kerk. Hij trommelde vele kunstzinnige vrienden op die hem hielpen om de kerk weer op te peppen. Via zijn vriend Bertus Aafjes kwam hij in aanraking met Charles Eijck. Deze expressionistische kunstenaar had al vele kerken voorzien van kunstwerken, was een kenner en zag wel iets in deze nieuwe uitdaging om achter de middeleeuwse doopvont op de muur de `Wonderbaarlijke Visvangst´ te schilderen. Charles Eijck wilde de arme kerkgemeenschap graag helpen en bood zijn diensten gratis aan. Hij kwam naar Jeantes, nam zijn ladders en verf mee en voltooide in bijna vier maanden zijn meesterwerk. Hij maakte namelijk niet alleen de schildering achter de doopvont maar gooide al zijn kunstige kunsten in de strijd en beschilderde 400m² in plaats van de geplande 2m² evenals 5 glas-in-loodramen. De door roodvonk doofstom geworden Charles Eijck was helemaal in zijn element; verhalen vertellen in creatieve en kleurrijke tekeningen. De dorpskinderen van Jeantes vonden de beetje rare man in de kerk toch wel heel erg leuk (andersom ook) en zij zochten hem regelmatig op als hij in de kerk bezig was met schilderen. ´s Avonds gaf hij de kinderen zelfs tekenles. Eijck vereeuwigde de kinderen van Jeantes in één van zijn muurschilderingen. Een paar maanden voor zijn dood schreef hij de pastoor van Jeantes: ” Ik zou een vogel willen zijn die vanuit Ravensbos naar Jeantes kon vliegen om bij jou en je lieve mensen én bij mijn werk te kunnen zijn”.

Frankrijk eerde Charles Eijck door hem tot ereburger van Frankrijk te benoemen.
Jeantes heeft een aantrekkingskracht op Nederlandse kunstenaars. Bert Schierbeek, Metten Koornstra, Remco Campert, Kurt Löb woonden er of kwamen regelmatig langs. Ten tijde van de restauratiewerkzaamheden van de kerk waren het er nog veel meer. Hoe komt dit toch dat zij hier juist meer inspiratie opdoen? Volgens schilder en beeldhouwer Inge Behling, die ook in Jeantes woont en werkt, is het voor kunstenaars hier aantrekkelijk omdat men hier de ruimte heeft. “Je kunt hier je zintuigen openzetten. Een drukke omgeving sluit je namelijk af.” Maar voor Inge Behling spelen de kleuren ook een erg belangrijke rol. Hier is het landschap sober. Zij gebruikt dan ook juist veel aardetinten, grijs, weinig warme kleuren. Af en toe krijgt haar werk een geel accent, dat komt dan door de koolzaadvelden. Ze is er van overtuigd dat in de omgeving van Jeantes de kleuren net zo zijn zoals Rembrandt ze destijds zag. De natuur is hier niet verstoft, niet verkleurd, met een grijze waas bedekt door de vervuiling. Ze woont nu alweer zo´n vijfentwintig jaar in Jeantes en is het nog lang niet beu. Inge onderhandelde destijds met het gemeentebestuur van Jeantes over de huurprijs van het oude schooltje, haar huidige atelier. Ze droeg voor om als onderdeel van de huur een tijdsbeeld te maken van de bewoners van Jeantes en om elk jaar een portret te maken. Men ging hiermee akkoord en zo pronken er al enige mooie koppen aan de muur van haar atelier. Door de drukke werkzaamheden is er wat vertraging in de verzameling en loopt ze dus een paar koppen achter… Inge heeft ook een stempel achtergelaten in het bijna wereldberoemde kerkje van Jeantes. Centraal in het kerkje staat het sobere maar prachtige houten altaar dat door architect Piet Satijn is ontworpen maar door Inge Behling voorzien is van het bas-reliëf. Als basisvorm heeft Inge de contouren genomen die op het middeleeuws doopvont staan. Daarin heeft zij de twaalf apostelen geplaatst in een vorm dat een hommage is aan Henri Matisse die ook uit deze streek komt. Het is een uniek geheel geworden dat past in deze unieke kerk!

Laten we in godsnaam zuinig zijn op al dit moois en op dit geweldig stukje Nederlandse kunst in deze vergeten streek van Frankrijk. Inge Behling is een vrouw met een passie én een missie: Kunst en Jeantes. Maar dan wel Kunst met een hoofdletter. Want er wordt en er is Kunstgeschiedenis geschreven in dit kleine slaperige dorpje in de Picardië…

Maar dit verhaal krijgt misschien nog een ander staartje, want in ons kleine (gemeente) dorpje in de Creuse, Chambonchard, staat een klein kerkje dat hoognodig aan restauratie toe is maar wat door geldgebrek praktisch onmogelijk is. Toen ik het kerkje in Jeantes bezocht zag ik het licht! Zou dit niet een kans zijn voor het middeleeuwse kerkje in Chambonchard? Kunst, restauratie, meer bezoekers, meer toerisme, dus meer inkomsten in dit onontdekte gedeelte van Frankrijk?

We zijn in gesprek. Inge Behling en de burgemeester van Chambonchard zijn beide enthousiast over het project maar of het gaat slagen hangt van veel meer af, maar de eerste stappen zijn gezet. We wachten af en ik houd jullie op de hoogte van de laatste ontwikkelingen van `Kunst in Chambonchard´!




Artikel links