Magazine » Gezondheid (980 artikelen) » Yoga (11 artikelen)
Yoga wordt vaak in verband gebracht met
ontspannen. Daarom krijgen mensen soms het
advies om aan yoga te gaan doen als ze te
gespannen zijn. Als dit te lang duurt krijg je
allerlei problemen met je gezondheid.
Ontspannen voelen
Je kunt je op een heel gemakkelijke manier bewust worden van het verschil tussen lichamelijke spanning en ontspanning: trek je schouders op zodat je hoofd er tussen komt (spanning) en laat heel langzaam zakken
(ontspanning). Of maak met je rechterhand een vuist (spanning) en laat je linkerhand gewoon maar los (ontspanning). Door de gevoelens van panning en ontspanning met elkaar te vergelijken voel je het verschil.
Het kan je helpen als je deze gevoelens onder woorden kunt brengen, zoals: ‘Mijn lichaam voelt zwaar’. Het kan warm aanvoelen of tintelend. Het kan zijn dat voor je gevoel delen van je lichaam groter aanvoelen, of juist zachter of ruimer. Het kan aanvoelen alsof de verhoudingen niet meer
kloppen. Soms toont ontspanning zich door kriebel enz. enz. Ga maar voor jezelf na hoe het bij jou voelt. Ieder mens ervaart immers de ontspanning op eigen wijze. Door deze gevoelens onder woorden te brengen, worden ze herkenbaar en ook weer gemakkelijk op te roepen. Bij beoefening van Hatha-yoga is het belangrijk om je aandacht gericht te houden op het HIER en NU. Dat wil zeggen dat je iedere keer als je je ontspant, je de veranderingen voelt alsof het de eerste keer is dat je dit voelt. Je kunt niet teruggrijpen op een vorige keer in de trant van: ‘Vorige week voelde het zwaar en dat zal dan nu ook wel weer zo zijn’. Voor het gemak gaan we
er van uit dat je dezelfde bent als vorige week en dat het nu dan ook wel hetzelfde zal aanvoelen als de vorige keer. Maar omdat je innerlijk groeit
en verandert en andere ervaringen hebt opgedaan, zul je je ook in de ontspanning anders kunnen voelen. Slapen tijdens de ontspanningsoefening geeft aan dat je misschien erg moe bent. Let dan wat beter op hoe je met je energie omgaat. Het kan ook een afweer zijn. Om niet te hoeven voelen, val je maar in slaap.
Werking op de geest
Ontspanning heeft allerlei geestelijke veranderingen tot gevolg. Je kunt bijvoorbeeld het gevoel hebben dat de tijd vloog of juist alsof de tijd stil stond. Je kunt het gevoel krijgen of je even de grenzen van je eigen ‘ik’ hebt overschreden en deel werd van het grote geheel. Je kunt het gevoel hebben dat je uit je lichaam gaat. Er kunnen stemmingsveranderingen
optreden. Ook kun je flashbacks krijgen: een lang vergeten gebeurtenis verschijnt ineens weer heel helder voor je geestesoog, alsof je het op dat
moment opnieuw beleeft. Meestal gaat het dan om gebeurtenissen die je nog niet goed hebt kunnen verwerken. Door ze opnieuw te beleven
krijg je de gelegenheid om in dit stadium van je leven er mee in het reine te komen. Omdat je steeds verandert kan een gebeurtenis een aantal
keren terugkeren. Je kunt er dan iedere keer weer anders tegenaan kijken en het op een andere manier verwerken. Door deze veranderingen kun je er tijdens de ontspanningsoefening achter komen wat je precies bedoelt als je zegt: ‘Ik ben gespannen’. Misschien bedoel je: ‘Ik ben bang’, of ‘Ik ben
boos’, of ‘Ik ben verdrietig’.
ZELFbewustzijn
Tijdens de ontspanning kun je je van verschillende kanten van jezelf bewust worden. Er is de kant van het denken. Je ligt stil, ontspannen op je rug en er zijn soms gedachten, ze komen en gaan. Er is de kant van het voelen. Gevoelens komen en gaan, net als de gedachten. Als oefening kun je het volgende doen. Neem een gemakkelijke zithouding aan of ga op je rug liggen. Ontspan je op de manier zoals je in de lessen geleerd hebt. Ga dan in je gedachten naar een mooie plek buiten in de natuur. Neem de
plek in je op. Richt je blik in je gedachten naar boven. Je ziet een heldere blauwe lucht. Komt er nu een gedachte of een gevoel in je op, plaats die
dan als een wolkje in die blauwe lucht. Zo kun je jeZELF voorstellen als een blauwe lucht waarin af en toe als een wolkje een gedachte of een gevoel verschijnt. Je laat het wolkje op de wind bij je vandaan drijven, het wordt kleiner, tot het een stip is in de verte. Die stip verdwijnt achter de horizon.
C. van den Bos
Instituut voor Yoga en Therapie