Evenals ikzelf is ook de KBO-PCOB blij met het speciale ouderenuurtje in de supermarkt. Trouwens, je ziet tussen zeven en acht ook jongeren boodschappen doen. Daarom noemt de KBO-PCOB dit speciale tijdstip liever een uurtje voor kwetsbare groepen. Toch plaatst de ANBO enkele kanttekeningen. Is dat terecht?
KBO-PCOB: Enthousiast over boodschappenuurtjes voor kwetsbare groepen
De twee boodschappenuren speciaal voor bepaalde kwetsbare groepen, die dit kabinet voorstelt, juicht KBO-PCOB toe. Gusta Willems van KBO-PCOB: “We zijn enthousiast over deze boodschappenuurtjes. Sommige senioren durven op dit moment niet veilig de supermarkt in. Dan is het mooi dat voor deze mensen die anders niet durven, er een alternatief geboden wordt. Toen de eerste uurtjes werden ingevoerd, kregen we ook tal van mooie reacties terug. Natuurlijk, het was wat vroeg, maar daar komt nu keuze in.”
Stigmatiseren
KBO-PCOB is niet bang dat senioren gestigmatiseerd worden. Willems: “Deze speciale uurtjes zijn er ook voor jongeren met een chronische aandoening. Voor veertigers met een hartkwaal. Voor ouderen die anders binnen blijven en nu wel naar de super durven. Dus wie dan durft te stigmatiseren, stigmatiseert een grote, diverse groep. En dat in een tijd waarin we juist moeten omzien naar elkaar. Laat dát de boodschap zijn, naast alle andere spullen die je in je winkelkarretje zet.”
Kanttekeningen ANBO bij ‘’ouderenuurtje’’
De ANBO noemt het ‘’ouderenuurtje’ supermarkten is stigmatiserend, praktisch onuitvoerbaar én onnodig. In de praktijk werkt het niet, meent ze. Dat is terecht want ook niet kwetsbare ‘’vroege vogels’’ doen tussen zeven en acht uur boodschappen. Zoals ik dat zelf ook steeds weer constateer. Ik vind het geen bezwaar, want zonder reden ga je echt niet zo vroeg al boodschappen doen, toch?
Anders ligt het met kwetsbare mensen, die zo vroeg niet naar de supermarkt kunnen. Veel van hen krijgen ’s ochtends thuiszorg en kunnen dus niet om 7 uur al in de supermarkt zijn.
Oudere mensen zijn gewone mensen
Liane den Haan, directeur-bestuurder van ANBO: “Oudere mensen zijn gewone mensen en moeten dus op elk moment boodschappen kunnen doen. Als het hen uitkomt. En niet op een door anderen vastgesteld tijdstip. Als iedereen zich houdt aan de 1,5 meter richtlijn, dan moeten ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid ook gewoon boodschappen kunnen doen wanneer dat hun het beste past.”
In Haarlem-Schalkwijk gebeurt dat probleemloos. Zo doet mijn 77-jarge vriendin altijd om zes uur boodschappen. Ook dan is het rustig. Ook andere leeftijdsgenoten doen op dit tijdstip hun boodschappen.
Exclusiviteit
Het kabinet wil een ouderenuurtje bij alle supermarkten en winkels gaan verplichten.’’ Sterker nog: het voorstel is dat er iedere dag twee uren zijn waarop ouderen en kwetsbare mensen exclusief de gelegenheid hebben om boodschappen te doen. Andere mensen zijn dan niet welkom’’, meent Liane den Haan.
Niet goed voor saamhorigheid
Liane den Haan: “Dat betekent dat andere groepen tijdens op die momenten niet kunnen winkelen. Mensen die voor hun werk graag even inkopen willen doen, hebben dan dus pech. Vanwege de gestelde exclusiviteit van het ouderenuurtje kan dat niet meer. Ook andere tijden kunnen onhandig zijn voor bepaalde groepen. Een moeder of vader die tussen de bedrijven door even wat boodschappen wil doen, mag dus net de winkel in vanwege het ouderenuurtje? Dit lijkt me niet bevorderlijk voor de saamhorigheid tussen mensen.”
Het geen boodschappen kunnen doen door niet-kwetsbare groepen, zie ik zelf niet gebeuren. Wellicht gebeurt dat elders wel. Dat weet ik niet. Hoe dan ook, van mij (68 jaar) mag het ‘’ouderenuurtje’’ blijven.
Hoe wordt bepaald wie naar binnen mag?
“Daarnaast vragen wij ons vanuit ANBO af hoe wordt bepaald wie toegang krijgt tot het ouderenuurtje. Moeten mensen zich bij de ingang legitimeren om hun leeftijd aan te tonen? Of moeten mensen een bewijs van de huisarts meenemen om aan te tonen ze kwetsbaar zijn? Dat is toch niet uitvoerbaar? En dat is toch ook niet wat we willen?”
Sinds het begin van het ‘’ouderenuurtje’ doe ik tussen zeven en acht uur ’s morgens boodschappen. Nog nooit heeft iemand me naar mijn leeftijd gevraagd. Ook zie ik zowel oud als jong op dit tijdstip in de supermarkt. Maar, dat is in Haarlem-Schalkwijk. Wellicht gebeurt dit elders wel.
Het lijkt ANBO veel beter als supermarkten hun rustige tijden en piektijden publiceren, dan kunnen mensen zelf hun afweging maken. Of, zoals ANBO eerder al voorstelde, om een gastheer of –vrouw in te zetten, die mensen wijst op de 1,5 meter afstand en helpt bij het schoonmaken van de winkelwagentjes.
Maatregel voor de bühne
Liane den Haan: “Wij snappen niet wat het kabinet denkt te winnen met deze maatregel. Het lijkt ons een maatregel voor de bühne. En nog veel vervelender, vinden wij dat mensen tegen elkaar worden opgezet. Wat we moeten doen, is ons houden aan de gemaakte afspraken en de richtlijnen toepassen in ons gedrag. Als we dit nu gewoon doen en ons niet gek laten maken, dan kan iedereen gewoon op de eigen tijd naar de supermarkt.”
Grote behoefte aan consequent beleid
Al eerder heeft ANBO aangegeven dat er grote behoefte is aan consistent en consequent beleid. We zien nu al dat het draagvlak voor de overheidsmaatregelen afneemt. Dit soort ad hoc maatregelen en uitzonderingsposities helpen niet om het draagvlak te vergroten en het helpt ook niet om te zorgen dat mensen zich aan de adviezen houden. In tegendeel: mensen raken geïrriteerd, zien de zin er niet van in en reageren dit af op anderen.
Nageroepen in de supermarkt
“We krijgen nu al veel telefoontjes van mensen die lelijke blikken krijgen of nageroepen worden met de opmerking dat ze op andere tijden hun boodschappen moeten doen. Dat is iets wat we tijdens een majeure crisis juist niet willen. Dit kunnen we alleen sámen oplossen,” aldus Liane den Haan.
