Dat Pinksteren de warmste Nederlandse feestdag is zal niemand verrassen. Vaak vieren we het eind mei of begin juni. Toch kan ook dan een koude noordenwind de feestvreugde soms nog bederven.
Op 44% van de pinksterdagen sinds 1901 kwam de maximumtemperatuur in De Bilt boven 20 graden uit. 15% van de pinksterdagen in het verleden verliepen zomers met maxima van 25 graden of meer.
Slechts één keer werd de tropische 30 graden gehaald. Dat was op tweede pinksterdag, 29 mei 1944. De warmste eerste pinksterdag vond plaats op 3 juni 1979 met 29,9 graden. De warmste Pinksteren, gemiddeld over beide pinksterdagen, beleefden we in 1903. De gemiddelde maximumtemperatuur bedroeg toen 29,3 graden.
Koudste Pinksteren in 1940
De koudst Pinksteren ooit gemeten beleefde Nederland in 1940. De gemiddelde maximumtemperatuur over beide dagen bedroeg toen 11,8 graden. Het kouderecord voor eerste pinksterdag staat op 11,7 graden, gemeten op 31 mei 1936. Tweede pinksterdag kent een nog lagere recordwaarde van 10,2 graden. Dat was op 13 mei 1940.
Enkele jaren geleden, in 2016, beleefden we de koudste Pinksteren sinds 1951 met een gemiddelde maximumtemperatuur van slechts 12,9 graden. Het werd toen op eerste pinksterdag slechts 12,1 graden en op tweede pinksterdag 13,6 graden. Slechts vier keer verliep Pinksteren gemiddeld over beide dagen kouder.
Temperaturen rond het vriespunt in 1936
De laagste minimumtemperatuur ooit gemeten op Pinksteren in De Bilt is 0,0 graden. Op 1 juni 1936, tweede pinksterdag, vroor het dus bijna op gewone meethoogte. Het kouderecord voor eerste pinksterdag voor de minimumtemperatuur staat op 0,9 graden en werd gemeten op 19 mei 1907 en op 20 mei 1956.
Grillig pinksterweer verklaard
Het weer tijdens de pinksterdagen kan van jaar tot jaar flink variëren. Zo kan het ook heel koud zijn. Dit ligt niet alleen aan de grilligheid van het Nederlandse weer. De datum waarop Pinksteren wordt gevierd verschilt sterk van jaar tot jaar. De vroegst mogelijke datum waarop eerste pinksterdag valt is 10 mei en de laatst mogelijk datum is 13 juni. De pinksterzondag valt altijd 49 dagen na eerste paasdag en tien dagen na Hemelvaart.
De kans op koud lenteweer is halverwege mei een stuk groter dan in juni. Op 10 mei ligt de normale temperatuur op 14 graden in het noorden tot 18 in het zuiden, terwijl het op 13 juni gebruikelijk 19 graden in het noorden is en 21 in het zuiden.
Dit is een expertquote van Johnny Willemsen, meteoroloog bij Weeronline, in het kader van ANP Expert Support.