Kinderdijk staat sinds 1997 vermeld op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Een goede start voor een bezoek aan dit oer-stukje Nederland is de film over het natuur-en waterschapbeheer in de loop van de tijden. De Multi screen film is te zien in het Hulpgemaal De Fabriek te Kinderdijk.
Sint Elisabethvloed, Door Arnold Houbraken pinxit; Romeyn de Hooge sculpsit – Image: Koninklijke Bibliotheek Info: Beschryvinge der stad Dordrecht in Google Books, Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=27764471
In de film legt een kleurrijk gezelschap uit hoe het molencomplex ontstond. Ook buigen een molenaar, historicus, en schilder zich over de herkomst van de naam Kinderdijk. Volgens de molenaar bouwden kinderen de dijk. Albert Cuyp (Dordrecht 1621 – 1691) hecht waarde aan de volkslegende die ontstond na de Sint Elisabethvloed.
Kinderdijk en goed watermanagement
De film wijst ook op de noodzaak van goed watermanagement in dit gebied dat deels onder de zeespiegel ligt. Kinderdijk bevindt zich op het laagste punt van de Alblasserwaard. Juist in haar ruige veenmoerassen vestigde de groeiende bevolking zich rond 1250 na Christus.
Deze eerste bewoners bouwden hun woningen op aanwezige zandheuvels of legden nieuwen aan.
Om zich tegen het water te beschermen bouwden ze dijken. Zo ontstonden de polders van de Alblasserwaard. Bij Kinderdijk kwamen sluizen om bij eb op de Lek te kunnen lozen zodat de polder niet volliep.
Sint Elisabethvloed
In 1421 1422 en 1424 sloeg het water genadeloos toe met de zo geheten Sint Elisabethvloed. De watersnoodramp vond plaats in de graafschappen Zeeland en Holland op of rond 19 november 1421, de naamdag van Sint-Elisabeth. Dertig dorpen verdwenen onder water, Er ontstond een binnenzee. De Biesbosch ontstond en Dordrecht verloor haar economische macht.
Volgens de “Tieler Kroniek’’ uit 1450 verdronken er tweeduizend mensen en verdwenen dertig dorpen onder water. “Daags na St. Elisabeth woedde er ‘s nachts zo’n hevige storm dat de wind met orkaankracht in Tiel verschillende huizen omver blies en in Holland door dijkdoorbraken veel schade aanrichtte. Tweeduizend mensen zijn, naar men zegt, verdronken. Bijna heel Holland is, evenals Vlaanderen en Zeeland, ondergelopen. Hierdoor kwam ook de Grote Zuid Hollandse Waard onder te staan en ging verloren.”
Legende
Eindelijk trok het water zich terug. De weinig overlevenden probeerden te redden wat er te redden viel. Dodelijk vermoeid en overmand door verdriet zagen ze opeens over de golven iets aan komen drijven.
Het was een wieg waarin een baby rustig sliep. Een kat sprong van de ene kant naar de andere en hield zo de wieg in balans. Voorzichtig trokken ze de kleine naar de oever. Het bleek een meisje te zijn die door een onbekend gebleven familie liefdevol werd opgevoed.
Ze noemden haar Beatrijs, wat ‘’de gelukkige’’ betekent. Ze werd in deze ongelukstijd het symbool van het leven dat telkens de dood overwint. Ter herinnering aan die wonderlijke redding heet de dijk van die dag af ‘Kinderdijk’.
