Zorg in Duitsland: een voorproefjeDuitsland lijkt een paradijs voor zieken en patiënten. Vooriedere kwaal een specialist (Facharzt), waar je direct binnenkunt stappen. Wachtlijsten kennen ze in de Heimat niet enonze poortwachterfunctie van de huisarts (Arzt fürallgemeinmedizin) is in Duitsland nauwelijks ontwikkeld.Ideaal dat Duitse zorgsysteem zo lijkt het, maar de kostenhiervan zijn moeilijk te beheersen. De gezondheidszorgsectorin Duitsland is met haar 11% aandeel in het BNP inmiddelsgroter dan de Duitse auto industrie.
Verschillen met Nederland
Nederlanders in Duitsland kijken met verbazing naar het zorgaanbod en naar het gemak
waarmee je bij een arts binnen kunt lopen, zonder wachttijd en verwijsbriefje. Duitsers hebbenmoeite met onze poortwachterfunctie van de huisarts. Ze zien de direct toegankelijke zorg als eenverworven recht en zijn vrij in hun keuze van arts of specialist. Ze zijn aan dat systeem gewenden rijden liever 600 km om naar hun vertrouwde arts, dan zich door een gecontracteerde artsvan de zorgverzekeraar te laten behandelen. Met die laagdrempelige zorg in Duitsland verwachtde patiënt dat de arts altijd actief medisch handelt. Het zorgprobleem in Duitsland is dan ookvooral cultuur bepaald en ligt aan de vraagkant: te weinig geld bij ziekenfondsen om het dureaanbod te kunnen bekostigen. In Nederland hebben we een zorgprobleem aan de aanbodkant(het wegwerken van de wachtlijsten door een tekort aan zorgcapaciteit). Anders dan inNederland krijgen patiënten in Duitsland ruim de tijd om te herstellen na een operatie. Zo magiemand met een nieuwe heup drie weken fulltime revalideren in een kliniek. Thuis bevallen is bijonze Oosterburen ondenkbaar en kraamhulp kennen ze niet Duitsland heeft de keuze gemaaktdat gezondheidszorg best het een en ander mag kosten. Er komen in Duitsland steeds meercommerciële ziekenhuizen bij. En de Duitse overheid stimuleert dat ook, omdat dit financieelaantrekkelijk is. In Duitsland zijn commerciële ziekenhuizen en zorginstellingen een fenomeen.In NL (nog)niet. We denken en praten er alleen nog maar over. Een ander verschil metNederland zijn de avond-, nacht- en weekenddiensten. In Duitsland draaien hierin huisartsen envrijgevestigde medische specialisten mee. In Nederland wordt dit alleen door de huisarts gedaan.In Duitsland is de zorg meer gericht op preventie de Nederlandse zorg is vooral curatief.
Duitse Commerciële ziekenhuizen willen graag NL patiënten.
Verzekeraar zijn in het kader van het vrije verkeer van goederen, diensten en personen verplicht
om medische ingrepen voor hun verzekerden elders in Europa toe te staan. Vergoeding vindtplaats tegen het bedrag wat de behandeling in Nederland zou kosten, mits het om erkendezorginstellingen en ingrepen gaat. De Duitse commerciële ziekenhuizen spelen de afgelopenjaren handig in op de wachtlijstenproblematiek in de Nederlandse zorg. Sprake is van een trenddat Nederlanders zich in Duitsland in toenemende mate willen laten behandelen. Nederlandseverzekeraars buigen zich over de problematiek wanneer ze een behandeling in Duitsland wel enniet vergoeden. Commerciële ziekenhuizen vallen niet automatisch onder de NLverzekeringsregels. Daar zit een gat in onze regelgeving waar verzekeraars en verzekerden steedsmeer mee te maken krijgen. Zo ook de NL huisartsen. Zij hebben geen invloed op de behandelingin Duitsland, maar ze zijn wel verantwoordelijk voor de nazorg van de patiënt die na zijnbehandeling weer terugkomt in NL.
Het Duitse zorgsysteem: hierarchie!
In Duitsland kennen ze de ‘Krankenkasse’. Een soort ziekenfonds voor mensen die minder
verdienen dan 47.700 Euro bruto p.jr. Daarboven geldt een particuliere verzekering. 80% van deDuitsers is via de Krankenkasse verzekerd. De meeste Duitse ziekenhuisartsen en specialistenwerken in loondienst bij het ziekenhuis. Maar er zijn ook Belegaerzte. Dat zijn vrij gevestigdeartsen die in hun een eigen praktijk patiënten behandelen maar ook in het ziekenhuis waarmeeze een contract hebben en bedden huurt en indien nodig een OK afhuurt om eigen patiënten tebehandelen. In het Duitse systeem is een groot onderscheid in Privat (particulierverzekerde) enKassenpatiënt (ziekenfondsverzekerde). De eerste zijn financieel voor de zorgverlener vaak hetinteressantst en hebben in hun dossier vaak een kenmerk P(rivat) staan. In het Duitsezorgsysteem heeft iedere patiënt ziekenfonds of particulier recht op dezelfde medische zorg,maar de werkelijkheid is soms net even anders.
Duitse verzekeraars vergoeden zorgverleners via een Fallpauschale. Daarin zijn voor 900
verschillende behandelingen vaste vergoedingen vastgelegd. Duitsland kent van oudsher eensterke hiërarchie in de zorg: Facharzt (specialist), Oberarzt (afdelingshoofd) naar Chefarzt(Medisch directeur). De kwaliteit en deskundigheid van zorgprofessionals ligt in Duitsland opeen hoog niveau vergelijkbaar of beter dan in NL.
Nieuw Duits zorgsysteem per 2009
Het verschil tussen particulier verzekerden en ziekenfonds blijft in Duitsland bestaan.
Particuliere verzekeraars moeten in 2009 een basistarief aanbieden en het moet eenvoudigerworden om van verzekeraar te wisselen. Een Gesundheidsfonds wordt opgezet waarin bijdragenvan werknemers, werkgevers en overheid worden gestort. Verevening vindt plaats tussenziekenfondsen die door hun verzekerde samenstelling tekorten of overschotten hebben.Zorgpremie in Duitsland is momenteel 14% van het bruto inkomen. Onduidelijk is waarmee deoverheid haar bijdrage aan het gezondheidsfonds wil financieren. Waarschijnlijk moetenhiervoor de belastingen worden verhoogd of zal de eigen bijdrage van verzekerden stijgen. Ookdenkt men aan het opleggen van een extra heffing van 1% van het Bruto inkomen. Mede hierdooris besloten het gezondheidsfonds en de verzekeringsplicht pas in 2009 in te voeren.
Advies aan Duitslandgangers
De hervorming van het Duitse zorgstelsel is de afgelopen jaren steeds weer uitgesteld. Hoe het
nieuwe stelsel er in 2009 uit zal gaan zien is nog niet zeker. Op termijn zullen naar verwachtingde zorgsystemen van NL en D, mede door het vrije verkeer van mensen, diensten en goederenbinnen de EU naar elkaar toegroeien. Voor Neder-Duitsers is het op de korte termijn vaak hetmakkelijkst, zekerst en voordeligst verzekerd te zijn bij een NL ziektekostenverzekeraar. Dat kanmet een brief- of inwoonadres in Nederland en een ‘vakantieadres’ in Duitsland. Dankzij deEuregionale samenwerking tussen de verzekeraars verloopt de declaratie van ziektekosten voorzowel Nederlanders en Neder-Duitsers steeds soepeler.