Welk onderwerp in de natuur houdt ons momenteel het meest bezig? WATER. Te veel water, te weinig water, te hoog water enzovoort. Wat is er aan de hand? Door de opwarming van de aarde stijgt de zeewaterspiegel. Nu is nog eenderde van de aarde land, maar wordt dat door die stijging van het zeewaterniveau minder? Zo maar wat vragen die ik in dit artikel eens de revue wil laten passeren.
De eerste duinenrij bij Nederland lag ongeveer vijf kilometer meer landinwaarts dan heden ten dage. Dit worden wel de oude duinen genoemd. Later is er een nieuwe duinenrij gevormd die ongeveer overeenkomt met onze huidige voor Nederland zo markante kustlijn. Daar waar de duinen niet echt wilde blijven hebben onze voorouders versterkingen aangebracht. De Hondsbossche Zeewering bij Petten in Noord-Holland is wel de bekendste van deze versterkingen. In de Middeleeuwen heeft de zee hier een groot gat in de duinen geslagen en door deze dijk houden wij onze voeten droog.
Uiteraard zijn er ook in Zeeland in het kader van de Deltawet de nodige dijken en andere waterkeringen aangebracht. De pronkstukken zijn de Oosterschelde kering en halve bogen voor de afsluiting bij hoog water van de Nieuwe Waterweg. Water is altijd een bedreiging voor de mens geweest. Naast het verhaal van de zondvloed in de bijbel zijn er over de hele wereld nog meer dan tweehonderd verhalen over een zondvloed vele duizenden jaren geleden. Is die zondvloed er ook geweest. De geleerden zijn het er nu over eens dat een wereldwijde zondvloed niet heeft bestaan.
Maarten ’t Hart kon zich ook al niet voorstellen dat al de dieren van de wereld aan boord van één ark zijn gegaan. Zijn er nu in alle werelddelen zondvloeden voorgekomen of zou het verhaal van een grote overstroming door de over de wereld trekkende mens zijn meegenomen. Algemeen wordt nu aangenomen dat onze bakermat in Afrika ligt. Van daaruit zijn we via het Midden Oosten over de wereld uitgezwermd. Nu nog komen er in het land van de Eufraat en de Tygris jaarlijks grote overstromingen voor. Veelal veroorzaakt door de Moesson regens. Probeer het eens voor te stellen. Een volk van misschien enkele duizenden mensen leven aan de kust van de wateren die nu de Perzische Golf en Arabische Zee heten. Het land komt maar enkele meters boven het zeeniveau uit. De wereld reikt niet verder dan de berggebieden om het lage land heen. Is er achter die bergen nog wel wereld? De nachten zijn donker. De verlichting bestaat uit houtvuren, de maan en de sterren. Dan breek de moesson los, er is een aardbeving in de zee en een tsunami zorgt voor een hoge vloedgolf vanuit de zee. Op een net gebouwd tegen dit geweld bestand schip zit de familie scheepbouwer. Het water is verwoestend. De dieren die de waterellende intuïtief hebben voelen aankomen zoeken ook dekking aan boord van het schip. Welk verhaal zou u vertellen aan uw kleinkinderen? Dit verhaal gaat de hele wereld over. Mee op reis met het nageslacht van de scheepbouwer en de latere bezoekers. Hun wereld leek te vergaan.
Nu terug naar onze tijd.
De zeespiegel stijgt. Nu is het al zo dat zonder dijken het westelijk deel van Nederland onder water zou liggen. Amersfoort, Zwolle en Breda aan zee. Maar gelukkig zijn er wel dijken. Dijken die ook hoog genoeg zijn voor een meter stijging van de zee. Dan moet het uiteraard niet gaan stormen. Noordwester storm met springtij is onze grootste bedreiging. Als er dan iets doorbreekt hebben we dan nog een back-up? Bestaat het systeem nog van de bescherming in drie fasen. Een waker, een slaper en een dromer noemden we dat vroeger. Ofwel een dijk die actief tegen het water beschermt, een achterliggende dijk die zorgt dat bij een doorbraak maar een deel van het land onder water loopt en een nog verder naar achter liggende dijk die zijn functie moet doen als ook die slaper het niet houdt. Natuurlijk moeten we waakzaam blijven. Niet overal zijn drie dijken aanwezig. Vooral de concentraties van mensen vlak achter de kust geven verhoogde risico’s. Het idee van landwinning aan de zeezijde is daarom misschien nog niet zo gek. Kunnen we met de modernste technieken nieuwe “dijk-duinen” aanleggen en worden onze huidige duinen de tweede beschermingslijn.
Bijkomend voordeel is dat we extra ruimte krijgen in ons (overvolle?) landje.
Dwingelder.